Streszczenie  9
Summary  11
1. Wprowadzenie  13
1.1. Organizowanie przedsięwzięć rewitalizacyjnych  13
1.2. Dyskusja pojęć  16
1.3. Cel, przedmiot i zakres pracy  18
1.4. Metodyka badań  19
2. Krytyczny przegląd literatury w zakresie organizacyjno-finansowych aspektów rewitalizacji  21
3. Analiza przebiegu rewitalizacji w Polsce pod względem prawnym i finansowym  25
3.1. Wprowadzenie  25
3.2. Rekultywacja, zagospodarowanie i rewitalizacja w krajowym porządku prawnym  27
3.2.1. Bieżąca i końcowa rekultywacja oraz zagospodarowanie zakładów górniczych i obiektów związanych  27
3.2.2. Pozostawione bez rekultywacji tereny po działalności górniczej  38
3.2.3. Restrukturyzacja polskiego górnictwa  43
3.2.3.1. Utworzenie Spółki Restrukturyzacji Kopalń SA  45
3.2.3.2. Forma organizacyjno-finansowa Spółki Restrukturyzacji Kopalń SA  46
3.2.3.3. Rezultaty działalności Spółki Restrukturyzacji Kopalń SA  50
3.3. Źródła finansowania rekultywacji i zagospodarowania (rewitalizacji)  55
3.3.1. Finansowanie rekultywacji bieżącej i końcowej  55
3.3.2. Finansowanie kopalń restrukturyzowanych  56
3.3.3. Fundusze Unii Europejskiej na rekultywację i rewitalizację  57
3.4. Podsumowanie  61
4. Analiza wybranych przykładów rewitalizacji w Polsce  65
4.1. Wprowadzenie  65
4.2. Rewitalizacja zwałowiska zewnętrznego Odkrywki Bełchatów dla funkcji sportowych  66 
4.3. Rewitalizacja terenów pogórniczych Odkrywki Jóźwin IIA dla funkcji rekreacyjno-sportowych  70
4.4. Rewitalizacja KWK Nowa Ruda – utworzenie Noworudzkiego Parku Przemysłowego  74
4.5. Rewitalizacja dawnej KWK Kleofas – budowa centrum komercyjnego Silesia City Center  77
4.6. Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego  81
4.6.1. Geneza utworzenia Szlaku Zabytków Techniki  81
4.6.2. Forma organizacyjno-finansowa funkcjonowania Szlaku Zabytków Techniki  82
4.6.3. Rezultaty utworzenia Szlaku Zabytków Techniki  84
4.7. Podsumowanie  86
5. Analiza systemowych rozwiązań dotyczących zarządzania obszarami pogórniczymi stosowanych w krajach Europy Zachodniej  89
5.1. Wprowadzenie  89
5.2. Publiczna Agencja Polityki Gruntowej Regionu Nord-Pas de Calais we Francji  90
5.2.1. Geneza utworzenia Publicznej Agencji Polityki Gruntowej Regionu Nord-Pas de Calais  90
5.2.2. Forma organizacyjno-finansowa Publicznej Agencji Polityki Gruntowej Regionu Nord-Pas de Calais  91
5.2.3. Rezultaty działalności Publicznej Agencji Polityki Gruntowej Regionu Nord-Pas de Calais  97
5.3. Narodowa Agencja Rewitalizacji Wielkiej Brytanii – English Partnerships  100
5.3.1. Geneza utworzenia English Partnerships  100
5.3.2. Forma organizacyjno-finansowa English Partnerships  102
5.3.3. Rezultaty inicjatyw na rzecz rewitalizacji zagłębi górniczych  104
5.4. Spółka Rozwoju Regionu w Niemczech NRW.URBAN  107
5.4.1. Geneza utworzenia NRW.URBAN  107
5.4.2. Forma organizacyjno-finansowa NRW.URBAN  108
5.4.3. Rezultaty działalności NRW.URBAN  111
5.5. Program IBA Fürst-Pückler-Land 2000–2010 – rewitalizacja Łużyckiego Zagłębia Węgla Brunatnego  115
5.5.1. Geneza programu IBA Fürst-Pückler-Land 2000–2010  115
5.5.2. Forma organizacyjno-finansowa IBA Fürst-Pückler-Land 2000–2010  116
5.5.3. Efekty programu IBA Fürst-Pückler-Land 2000–2010  118
5.6. Narodowy Plan Dziedzictwa Przemysłowego w Hiszpanii  120
5.6.1. Geneza utworzenia i realizacji Narodowego Planu Dziedzictwa Przemysłowego  120 
5.6.2. Forma organizacyjno-finansowa realizacji Narodowego Planu Dziedzictwa Przemysłowego  121
5.6.3. Rezultaty wdrażania Narodowego Planu Dziedzictwa Przemysłowego  124
5.7. Analiza i ocena możliwości wykorzystania zagranicznych rozwiązań w warunkach polskich  127
6. Opracowanie organizacyjno-finansowych modeli rewitalizacji kopalń i regionów górniczych  133
6.1. Wprowadzenie  133
6.2. Instrumenty wspomagające proces rewitalizacji  135
6.2.1. Fundusz likwidacji zakładu górniczego  136
6.2.2. Krajowe fundusze celowe  137
6.2.3. Emisja obligacji komunalnych  138
6.2.4. Dotacje z Funduszy Europejskich oraz Funduszy Norweskich i Funduszy EOG  138
6.2.5. Inicjatywa JESSICA  138
6.2.6. Preferencje finansowe dla obiektów zabytkowych  139
6.2.7. Ulgi i zwolnienia z podatku od nieruchomości  141
6.2.8. Partnerstwo publiczno-prywatne oraz koncesja na roboty budowlane i usługi  142
6.2.9. Dokumenty strategiczne i planistyczne  149
6.2.10. Organizacje pożytku publicznego, wolontariat i prywatne inicjatywy  150
6.2.11. Bazy danych o terenach poprzemysłowych  152
6.3. Organizacyjno-finansowe modele rewitalizacji kopalń aktualnie likwidowanych  154
6.3.1. Model 1 154
6.3.2. Model 2  166
6.4. Organizacyjno-finansowe modele rewitalizacji dla terenów pogórniczych pozostawionych bez rekultywacji i zagospodarowania  169
6.5. Organizacyjno-finansowy model rewitalizacji dla górniczych regionów  172
6.6. Metody optymalizacji modeli rewitalizacji  177
6.7. Podsumowanie  180
7. Wnioski i uwagi końcowe  181
Literatura  185
Spis tabel  203
Spis rysunków  205