Świat od nowa | Wydawnictwo AGH Przejdź do treści

Banery wysuwane

Świat od nowa
Tom 2: Duchowość w sztuce Śląska Cieszyńskiego w XX wieku

Dyscyplina
nauki humanistyczne » kulturoznawstwo
Kategoria
nowości
ISBN
978-83-68219-03-6 (print)
978-83-68219-04-3 (PDF)
Typ publikacji
monografia
Format
B5
Oprawa
twarda
Liczba stron
368
Rok wydania
2024
Opis

Seria „Świat od nowa” pod redakcją naukową Izabeli Trzcińskiej obejmuje trzy tomy zawierające wyniki pionierskich badań nad specyfiką alternatywnej duchowości rozwijającej się na Śląsku Cieszyńskim od początku XX wieku do lat siedemdziesiątych tego stulecia. 
Tom drugi serii przenosi czytelnika w barwny i ciekawy świat dzieł sztuki pozostających w nurcie alternatywnej duchowości rozwijającej się na wielokulturowym i pluralistycznym religijnie Śląsku Cieszyńskim końca XIX wieku i pierwszych dekadach XX wieku. Fenomen ezoterycznej duchowości, manifestującej się w dziełach szeroko rozumianej sztuki, został rozwinięty w ośmiu rozdziałach, z których każdy przybliża inny wymiar artystycznej twórczości. 
Poznajemy intrygujące polichromie Sali Egipskiej w dawnym pałacu Larischów w Cieszynie (w którym dziś mieści się Muzeum Śląska Cieszyńskiego) i wraz z autorem Tadeuszem Cegielskim próbujemy odszukać nieoczywiste, subtelne masońskie tropy interpretacyjne malowideł i rozczytać mit egipski w kulturze europejskiej. 
Z Izabelą Trzcińską odkrywamy rysunek automatyczny, za którego pomocą podczas seansów spirytystycznych próbowano ukazać istnienie rzeczywistości transcendentalnej, poznajemy twórczość jasnowidzącej Agnieszki Pilchowej, malarstwo jej syna, duchowe poszukiwania Jana Hadyny i oryginalne tezy Heleny Bławatskiej głoszącej możliwość duchowego dotarcia do wiedzy o przeszłości świata oraz jego możliwych liniach rozwojowych. Poznajemy również szatę graficzną wybranych wydawnictw z charakterystycznymi symbolami solarnymi, za pomocą których wydawcy jakby chcieli zwizualizować dążenie do ujawnienia ezoterycznych tajemnic oraz ukazać archetypiczny aktywizm słońca i jego moc ożywiania rzeczywistości. 
Michał Kawulok prezentuje dwutorową twórczość malarską związanego z Wisłą Czesława Kuryatty, który malował zarówno wizerunki Chrystusa – poważnego, surowego, pozostającego w ścisłym związku z religijną ortodoksją, jak i portrety przedstawicieli duchowości alternatywnej. O dualizmie twórczości tego artysty mogą również świadczyć projekty elementów dekoracji kościołów z jednej strony i projekty okładek oraz stron tytułowych przygotowywanych dla wydawnictw ezoterycznych z drugiej.
Przedstawienia zdobiące wspaniałe, pełne tajemniczości i z barwną historią powstania kolorowe przeszklenia kaplicy pw. Opatrzności Bożej w Kończycach Wielkich próbują zinterpretować Magdalena Rzeczycka i Olga Oboleńska. Autorki nie tylko zgłębiają ikonografię wizerunków Świętej Rodziny na jednym „witrażu” i Buddy z Chrystusem na drugim, odnajdując w nich inspiracje antropozoficzne prowadzące do duchowych nauk Rudolfa Steinera jako źródła motywów, ale także przybliżają techniczne niuanse powstania tych intrygujących pleksiglasowych barwnych tafli, które każą wiązać tajemniczego autora szkieł z tradycją sztuki zdobniczej uprawianej w Steinerowskim Goetheanum. 
Z kolei z tekstu Renaty Czyż dowiadujemy się o bibliofilskich zainteresowaniach malarza Jana Wałacha. W pokaźnej bibliotece artysta zgromadził publikacje świadczące o pobożności chrystologicznej i maryjnej, ale też albumy mistrzów malarstwa, albumy przedstawiające kolekcje wielkich muzeów czy poświęcone gotyckim i renesansowym malarstwu i rzeźbie. Dzieła tych dwóch zasadniczych części księgozbioru: religijnej i katolickiej służyły Wałachowi jako źródła inspiracji w pracy artystycznej. 
W ostatnim tekście Yuliya Zlochevska przybliża etos Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” i postaci jego twórców: Stanisława Hadyny i Elwiry Kamińskiej. Poznajemy ich jako charyzmatycznych, wymagających pedagogów, którym przyświecała idea „słonecznej republiki”. Zgodnie z nią pragnęli ustanowić społeczność „jasnych”, moralnie odrodzonych ludzi gotowych tworzyć zakon sztuki. Siłą pogłębiającą i rozwijającą duchowość miała być pieśń ludowa i taniec, o których autentyczności wykonania miała decydować praca nad głęboką wewnętrzną przemianą chórzystów i tancerzy.

Polecamy także:

Świat od nowa, tom 1: Programy alternatywnej duchowości na Śląsku Cieszyńskim w XX wieku

Nový svět a nový život. Spiritistické hnutí a Teosofická společnost na Těšínsku od poloviny 19. století do poloviny 20. století

 

Spis treści

Izabela Trzcińska
Mapy niepamięci. Motywy alternatywnej duchowości w sztuce Śląska Cieszyńskiego – wprowadzenie 7


Tadeusz Cegielski
W klimacie Oświecenia. Polichromie w pałacu Larischów w Cieszynie (1795–1796) 33


Izabela Trzcińska
Widzieć więcej. Obrazy alternatywnej rzeczywistości w tradycji ezoterycznej Śląska Cieszyńskiego – szkic antropologiczny 121


Michał Kawulok
Religijne i ezoteryczne tematy w twórczości Czesława Kuryatty


Izabela Trzcińska
Symbolika solarna w kodach ikonograficznych wydawnictw alternatywnej duchowości na Śląsku Cieszyńskim 215


Monika Rzeczycka, Diana Oboleńska
Historia kolorowych okien kaplicy pod wezwaniem Opatrzności Bożej w Kończycach Wielkich 269


Renata Czyż
W poszukiwaniu inspiracji… Biblioteka artysty Jana Wałacha 313


Yuliya Zlochevska
Początek długiej drogi. Geneza Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny
 

Cena
0,00
In order to arrange international shipping details and cost please contact wydawnictwa@agh.edu.pl