Monografia zawiera holistyczne ujęcie zjawiska silver gamingu, to znaczy uwzględniające zarówno indywidualne, jak i instytucjonalne konteksty użycia gier przez osoby starsze, a także możliwe tego pozytywne, jak i negatywne konsekwencje dla funkcjonowania i dobrostanu starszych graczy w kontekście rodzinnym, zdrowia fizycznego i psychicznego oraz aktywizacji społecznej. Książka dzieli się na dwie główne części. Część pierwsza, analityczna i w dużej mierze oparta na analizie materiałów zastanych, zawiera omówienie podstaw (społecznych, kulturowych, demograficznych) dla pojawienia się i popularyzacji zjawiska silver gamingu. Część druga, empiryczna, zawiera przedstawienie i omówienie wyników badania własnego, zrealizowanego z wykorzystaniem metod jakościowych. Badanie to poszerza dostępną wiedzę o praktykach polskich srebrnych graczy w wyżej opisanym zakresie, a także użycia gier cyfrowych w polskich instytucjach senioralnych. Całość dopełniają rozważania o charakterze aplikacyjnym w formie zbioru rekomendacji, których wdrożenie powinno przyczynić się do popularyzacji – jak określił to autor – „rozwojowo korzystnego” korzystania z gier cyfrowych przez osoby starsze. Książka skierowana jest do szerokiego grona odbiorców – badaczy zajmujących się problematyką starości oraz grami cyfrowymi, edukatorów i przedstawicieli instytucji senioralnych, decydentów kształtujących polityki senioralne, twórców gier zaintrygowanych demograficznymi przemianami środowiska graczy czy też samych srebrnych graczy i ich rodzin.
Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Doskonała nauka II” moduł: wsparcie monografii naukowych oraz w ramach subwencji na utrzymanie i rozwój potencjału badawczego Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie.
Dr Damian Gałuszka – socjolog, adiunkt na Wydziale Humanistycznym AGH w Krakowie, wieloletni pasjonat gier wideo. Zajmuje się analizą wpływu technologii na funkcjonowanie społeczeństw i ludzi, ze szczególnym uwzględnieniem rozwiązań cyfrowych. Autor licznych badań, wystąpień oraz tekstów naukowych, między innymi monografii Gry wideo w środowisku rodzinnym. Diagnoza i rekomendacje (do pobrania na: grywrodzinie.pl).
- Recenzje
-
Przedmiot podjętych badań jest oryginalny i nowy. Zagadnienia silver gamingu jak dotąd są słabo rozpoznane w polskiej literaturze przedmiotu. Autor odwołuje się do współczesnej, aktualnej literatury, przede wszystkim zagranicznej, poddaje krytycznej analizie wyniki metaanaliz innych autorów, by dojść do wiążących ustaleń, konstruktywnych wniosków, co pozwala zorientować się czytelnikowi w podjętej problematyce.
Z recenzji dr hab. Zofii Szaroty, prof. AWSB
Jako monografia Wirtualna jesień życia wypełnia istniejącą lukę badawczą i jako taka nie ma konkurencji. (…) to pozycja moim zdaniem doskonała. Nie waham się stwierdzić, że to jedna z lepiej opracowanych i przemyślanych książek młodych badaczy w Polsce, nie tylko w zakresie badań nad grami, ale w humanistyce w ogóle.
Z recenzji dra hab. Pawła Frelika, prof. UW
- Contents
-
Od autora 9
Wstęp 11
1. STAROŚĆ I STARZENIE SIĘ W UJĘCIU SOCJOLOGICZNYM 23
1.1. Starość i proces starzenia się – ujęcie makrospołeczne 26
1.2. Funkcjonowanie i wspomaganie starzejącego się człowieka 33
1.3. Aktywność seniorów w teorii i (niekiedy trudnej) praktyce 38
1.4. Starzeć się aktywnie, to znaczy – pomyślnie? 42
1.5. Rola edukacji w pomyślnym starzeniu się 46
1.6. Czy przestaniemy się starzeć? 50
2. STARZENIE SIĘ W ŚWIECIE CYFROWYM 53
2.1. Życie w realiach rzeczywistości hybrydowej 55
2.2. Seniorzy na marginesie cyfrowego życia. Jak jest naprawdę? 62
2.3. „Klient nasz pan”, czyli o srebrnej gospodarce 67
2.4. Pilot zamiast pada, czyli gry wobec praktyk medialnych seniorów 72
3. CZY GRY CYFROWE MOGĄ WSPIERAĆ W POMYŚLNYM STARZENIU SIĘ? 79
3.1. Zabawa i gry w życiu ludzi 81
3.2. Rzeczywistość „ugrowiona” a kultura zludyfikowana 89
3.3. Pozaludyczny potencjał gier cyfrowych 92
3.4. Korzyści z sięgania po gry cyfrowe w późniejszym wieku 98
3.5. Czy istnieją gry dla seniorów? 102
3.6. Silver gaming w ujęciu badawczo-statystycznym 116
3.7. Silver gaming w doniesieniach internetowych 123
3.8. Srebrni gracze w działaniach oddolnych 128
3.9. Gry i gaming w instytucjach senioralnych 132
3.10. Międzygeneracyjne granie 144
4. A CO, JEŚLI NIE? WĄTPLIWOŚCI ZWIĄZANE Z PROMOWANIEM GIER WŚRÓD OSÓB STARSZYCH 155
4.1. Skrajne postawy wobec gier cyfrowych 157
4.2. Braki kompetencyjne wśród osób starszych 163
4.3. Nietolerancja ze strony innych graczy
oraz członków rodziny 172
4.4. Niski poziom dostępności gier 177
5. PODSTAWY METODOLOGICZNE TERENOWYCH BADAŃ WŁASNYCH 181
5.1. Konkretyzacja celów i pytań badawczych 184
5.2. Wykorzystane procedury i techniki badawcze 185
5.3. Etapy projektu badawczego i dobór rozmówców 188
5.4. Trudności w realizacji badań własnych 192
5.5. Etyka prowadzonych badań 193
6. Z ŻYCIA SREBRNEGO GRACZA. WYNIKI JAKOŚCIOWEGO BADANIA WŚRÓD OSÓB STARSZYCH 195
6.1. Ogólna charakterystyka rozmówców 197
6.2. Przełamywanie stereotypów wokół starości 199
6.3. Kompetencyjne fundamenty 203
6.4. Gry cyfrowe a medialne praktyki osób starszych 211
6.5. Wybierany sprzęt oraz gry 215
6.6. Korzyści i zagrożenia związane z silver gamingiem 227
6.7. Budowanie kapitału growego 233
6.8. Niejednoznaczna rola rodziny i znajomych 239
6.9. Promowanie gier cyfrowych – perspektywa srebrnych graczy 248
7. POLSKIE INSTYTUCJE SENIORALNE A GRY CYFROWE W OPINIACH EKSPERTÓW 257
7.1. Gry cyfrowe w życiu ekspertów 259
7.2. Dotychczasowe wykorzystanie gier cyfrowych w instytucjach 264
7.3. Popularyzowanie silver gamingu w rodzinach, instytucjach i politykach 273
8. CZY GRY CYFROWE MOGĄ WSPIERAĆ POLKI I POLAKÓW W POMYŚLNYM STARZENIU SIĘ? 281
8.1. Pomyślne starzenie się a gry cyfrowe – czy niewykorzystany potencjał? 283
8.2. Rekomendacje w zakresie uczenia się nieformalnego 287
8.3. Rekomendacje w zakresie edukacji pozaformalnej i nieformalnej 290
Zakończenie 299
Literatura 309
Ludografia 337
Spis tabel 339
Spis rysunków 340
Aneks – lista i charakterystyka rozmówców 341
Streszczenie 345
Summary 346
Informacja o Digital Dragons 347
