Streszczenie  11
Summary 13
Wstęp  15
1. Charakterystyka nauki i technologii przetwarzania danych przestrzennych 19
1.1. Charakterystyka i definicja geomatyki  21
1.2. Charakterystyka i definicja geoinformatyki  26
1.3. Podstawy geomatyki górniczej  36
1.3.1. Integracja danych górniczych  39
1.3.2. Technologie informatyczne przetwarzające dane odniesione do powierzchni Ziemi  42
2. Początki informatyzacji przetwarzania danych przestrzennych w polskim górnictwie  46
2.1. Analiza początków komputeryzacji polskiego górnictwa  47
2.2. Drugi etap rozwoju oprogramowania geoinformacyjnego stosowanego w górnictwie  51
2.3. Systemy obliczeń wpływów eksploatacji na powierzchnię i górotwór  52
2.3.1. Aplikacje EDN-OPN  53
2.3.2. Aplikacja SZKODY  53
2.3.3. Aplikacje KS  53
2.3.4. Aplikacja EXPLON  54
2.3.5. Aplikacje SUBx  54
2.3.6. Aplikacja DEFK-Win  55
2.4. Systemy komputerowego wspomagania projektowania (CAD) w górnictwie  55
2.5. Wykorzystanie baz danych do przetwarzania danych górniczych  59
2.5.1. System I-GZOP  59 
2.5.2. System Informacji o Terenie Górniczym WGGiIŚ AGH  60
2.5.3. Baza danych – Geolog  61
2.5.4. BPiOP – baza parcel i obiektów powierzchniowych  61
2.5.5. Baza OTG Wykresy  61
2.5.6. RSZBD w prognozowaniu i analizowaniu wpływów eksploatacji górniczej  62
2.5.7. Zintegrowany system baz danych  62
2.6. Numeryczne obliczenia pomiarów geodezyjnych w górnictwie  63
2.6.1. System informacji geodezyjno-górniczej „Geodezja”  63
2.6.2. Pakiet programów mierniczo-geologicznych „Miernik”  64
2.7. Integracja aplikacji z bazami danych za pomocą sterowników wymiany danych  64
2.8. Wykorzystanie integracji grafiki z bazami danych  66
2.8.1. Aplikacja OPGK Graph  66
2.8.2. Baza danych o pomiarach deformacji szybów  67
2.8.3. GSIoTG – geoprzestrzenny system Informacji o Terenie Górniczym  67
2.9. Systemy modułowego oprogramowania dla górnictwa  68
2.10. Systemy informacji geograficznej GIS w górnictwie  70
2.11. Wykorzystanie języka znacznikowego do prezentacji danych górniczo-geologicznych  72
2.12. Podsumowanie początkowych etapów informatyzacji  73
3. Informatyka w górnictwie na świecie  75
3.1. Oprogramowanie MINEX firmy GEOVIA  75
3.2. System MineShight firmy Hexagon  77
3.3. System MineScape firmy Mincom  78
3.4. System Datamine  79
3.5. System Vulcan firmy Maptek  80
3.6. Carlson Software  81
3.7. System Surpack – GEOVIA  82
3.8. Systemy komputerowe Gemcom – GEOVIA  82
3.9. Oprogramowanie Encom – PitneyBowes  83
3.10. Systemy komputerowe firmy MineRP  84
3.11. Oprogramowanie acQuire firmy acQuire Technology Solutions  86
3.12. Inne systemy geoinformatyczne dla górnictwa  87
3.13. Systematyka oprogramowania dla górnictwa  89
3.13.1. Identyfikacja faz rozwoju oprogramowania  92
3.13.2. Kierunki rozwoju oprogramowania geoinformacyjnego  94
3.14. Porównanie rozwoju oprogramowania stosowanego w górnictwie w Polsce i za granicą  98
4. Analiza wdrożeń oprogramowania w działach mierniczych i geologicznych zakładów górniczych  104
4.1. Górniczy system informatyczny KWB „Turów”  105
4.2. Informatyzacja działów technicznych kopalni Lubelski Węgiel „Bogdanka” S.A.  107
4.3. Projekty realizowane w KGHM „Polska Miedź” S.A.  109
4.3.1. System OPGK MINE2000   10
4.3.2. System MWG  111
4.3.3. Centralny zasób mapowy KGHM PM S.A i system MWG  113
4.3.4. Informatyczny system zarządzania i eksploatacji złoża (ISZEZ)  114
4.3.5. System informacji o terenie górniczym O/ZG „Polkowice-Sieroszowice”  115
4.3.6. System informacji o składowisku „Żelazny Most” – SyZeM  116
4.3.7. Aplikacja MOPRONA  118
4.3.8. System informacji o terenie SIOT KGHM  119
4.4. Projekty realizowane w byłej Kompanii Węglowej S.A.  122
4.4.1. System MapDraw w KWK „Piast”  122
4.4.2. Komputeryzacja modelu złoża w byłej Kompanii Węglowej S.A.  123
4.5. Mapy numeryczne w byłym Katowickim Holdingu Węglowym S.A.  125
4.6. System TMG-MAPA w byłym Południowym Koncernie Węglowym  126
4.7. Wybrane przykłady informatyzacji w JSW S.A.  127
4.7.1. System MAPA 2000 w KWK „Krupiński”  128
4.7.2. System GEOLISP w KWK „Budryk”  129
4.7.3. Normatywny system do zarządzania dokumentacją i informacją mierniczo-geologiczną  130
4.8. Podsumowanie wdrożeń oprogramowania w działach technicznych polskich zakładów górniczych  131
5. Identyfikacja i analiza barier wdrożeniowych oprogramowania geoinformacyjnego w górnictwie  135
5.1. Analiza czynników sukcesu i barier wdrożeń oprogramowania  135
5.2. Metodyka udoskonalenia wdrażania oprogramowania geoinformacyjnego w górnictwie  144
5.2.1. Główne uwarunkowania podmiotu wdrożenia  145
5.2.1.1. Uwarunkowania poziomu wdrożenia  145
5.2.1.2. Uwarunkowania czynnika ludzkiego podmiotu wdrożenia  148 
5.2.1.3. Uwarunkowania stosowanej technologii informatycznej  149
5.2.1.4. Uwarunkowania techniczne podmiotu  150
5.2.2. Parametry przedmiotu wdrożenia  151
5.2.2.1. Parametry technologiczne oprogramowania geoinformatycznego dla górnictwa  151
5.2.2.2. Parametr zasobów projektowych przedmiotu wdrożenia  153
5.2.2.3. Parametr rodzaju wdrożenia  154
5.2.2.4. Parametr czynnika ludzkiego przedmiotu wdrożenia  156
5.2.3. Bariery rozwoju informatyzacji w górnictwie  156
5.2.3.1. Bariera umiejętności  156
5.2.3.2. Bariera komunikatywności  158
5.2.3.3. Bariera rezerw  160
5.2.3.4. Bariera technologiczna  161
5.2.3.5. Bariera organizacyjna  164
5.2.3.6. Bariera interoperacyjności danych przestrzennych  166
5.2.3.7. Bariera użyteczności oprogramowania  168
5.2.4. Bariera jako interakcja przedmiotu z podmiotem wdrożenia  169
5.2.4.1. Koncepcja macierzy barier wdrożeniowych (MBW)  169
5.2.4.2. Koncepcja macierzy elementów bariery wdrożeniowej (MEBW)  172
5.2.4.3. Lista barier wdrożeniowych  176
6. Metody ograniczania barier wdrażania oprogramowania  179
6.1. Ograniczenie „bariery interoperacyjności danych” 179
6.2. Nowa forma kształcenia formą ograniczenia barier umiejętności i komunikatywności  182
6.3. Możliwości redukcji bariery interoperacyjności danych – wymiar danych  185
6.4. Możliwości ograniczenia bariery rezerw  187
6.5. Geomatyka górnicza wobec wyzwań przyszłości górnictwa  188
6.5.1. Rozszerzona rzeczywistość i rzeczywistość wirtualna  188
6.5.2. Inteligentna kopalnia i górnictwo 4.0  190
7. Podsumowanie  194
Literatura  197
Słownik akronimów i pojęć użytych w tekście  214