- Recenzje
-
Fragment recenzji prof. Wiesława Barabasza
W monografii autorka przestawiła zagadnienia dotyczące historii rolnictwa, rozwoju różnych form gospodarowania ziemią, w tym początki rolnictwa i stopniowy jego rozwój oraz wpływ na społeczność ludzką i środowisko. Szczególnie interesująco autorka przedstawiła zmiany środowiskowe wywołane rozwojem rolnictwa, w tym wpływem wprowadzanej do rolnictwa szeroko pojętej "chemii" oraz jej oddziaływaniem na rośliny, zwierzęta, ludzi i środowisko przyrodnicze. Autorka bardzo umiejętnie opisuje nowości i trendy na świecie i w Polsce związane z biotechnologią, rolnictwem alternatywnym i agroturystyką, ale czyni to bardzo ostrożnie, tak aby czytelnik sam mógł ustosunkować się do powyższej problematyki i wyciągnął konkretne wnioski. Za to należy się autorce specjalne uznanie.Fragment recenzji prof. Jerzego Soboty
Autorka podjęła bardzo szeroki, niezmiernie ważny problem relacji między rolnictwem a środowiskiem. Jest to zadanie istotne dla edukacji społecznej w przedmiotowej tematyce. W książce znalazły się bardzo dobre i obszerne informacje dla przyrodników o podstawowych zagrożeniach środowiska ze strony rolnictwa. Jest materiał o pestycydach, bardzo przydatny studentom, także pewne partie tego materiału będą przydatne rolnikom, zwłaszcza te o zastosowaniu pestycydów i ich toksycznym działaniu. Rozdziały poświęcone edukacji ekologicznej mieszkańców wsi, zrównoważonemu rozwojowi obszarów wiejskich, dobrej praktyce rolniczej i agroturystyce, która powinna wykorzystywać nasze polskie naturalne walory obszarów wiejskich, są adresowane do wszystkich, gdyż są udokumentowaną promocją nowoczesnego rolnictwa. Czytelnik otrzymuje książkę, po której przeczytaniu będzie miał pełniejszy obraz roli rolnictwa w kształtowaniu środowiska. - Spis treści
-
Od autorki 9
Słownik wybranych terminów specjalistycznych 11
Wstęp 17
I. Historia rozwoju rolnictwa 21
1.1. Społeczności prehistoryczne 22
1.2. Udomowienie roślin i zwierząt 28
1.2.1. Udomowienie roślin 29
1.2.2. Udomowienie zwierząt 32
1.3. Społeczności historyczne 40
1.4. Typy gospodarki w rolnictwie – od prehistorii do dziś 46
1.4.1. Zmianowanie i płodozmian 49
II. Gleba i jej rola w rolnictwie 56
2.1. Gleba jako biologicznie czynna warstwa skorupy ziemskiej 57
2.2. Funkcje gleby 60
2.3. Wartość i przydatność gleby 65
2.4. Degradacja gleby 67
2.5. Ochrona gleb 71
III. Klasyfikacja zagrożeń środowiskowych ze strony rolnictwa 73
3.1. Zagrożenie związane z osadnictwem wiejskim i bytowaniem człowieka 74
3.1.1. Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego 75
3.1.2. Zanieczyszczenie wód powierzchniowych 76
3.1.3. Zanieczyszczenia wód podziemnych 79
3.1.4. Odpady 80
3.2. Zagrożenie środowiska przez mechanizację rolnictwa 88
3.3. Zagrożenie środowiska przez melioracje rolne 97
3.4. Zagrożenie związane z produkcją roślinną. Nawożenie 103
3.4.1. Rodzaje nawożenia 103
3.4.2. Systematyka nawozów 104
3.4.2.1. Nawozy organiczne (naturalne) 104
3.4.2.2. Nawozy mineralne naturalne 112
3.4.2.3. Nawozy mineralne sztuczne 114
3.5. Zwalczanie szkodników 123
3.5.1. Wstęp 123
3.5.2. Historia stosowania pestycydów 128
3.5.3. Klasyfikacja pestycydów 129
3.5.4. Toksyczność i trwałość pestycydów 132
3.5.5. Zastosowanie 142
3.5.6. Zagrożenie żywności pozostałościami pestycydów 145
3.5.7. Zagrożenie dla człowieka 147
3.5.8. Charakterystyka wybranych grup pestycydów 150
3.6. Zagrożenie związane z produkcją zwierzęcą 171
3.6.1. Zanieczyszczenia pyłowe, gazowe i mikrobiologiczne 171
3.6.2. Odchody zwierzęce 175
3.6.2.1. Obornik 176
3.6.2.2. Gnojowica 180
3.6.2.3. Pomiot ptasi 182
3.6.3. Soki kiszonkowe 183
IV. Zmiany środowiskowe wywołane rozwojem rolnictwa – wybrane przykłady 187
4.1. Wpływ rolnictwa na zmiany krajobrazu, utratę siedlisk i bioróżnorodności 188
4.2. Wpływ rolnictwa na zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego 194
4.3. Wpływ rolnictwa na zanieczyszczenie wód 203
4.4. Udział rolnictwa w degradacji gleb 210
V. Rola zadrzewień w ochronie środowiska i krajobrazu rolniczego 220
VI. Biotechnologia 227
6.1. Biotechnologia w rolnictwie 228
6.2. Inne zastosowania biotechnologii 234
6.3. Zalety i wady biotechnologii 235
VII. Rolnictwo alternatywne 240
7.1. Rolnictwo przyjazne środowisku 241
7.1.1. Idea rozwoju zrównoważonego 241
7.1.2. Zrównoważony rozwój rolnictwa 241
7.1.3. Zasady gospodarowania w rolnictwie konwencjonalnym 242
7.1.4. Początki ekologizacji rolnictwa 243
7.1.5. Globalna koncepcja rolnictwa ekologicznego 246
7.1.6. Rolnictwo ekologiczne w Polsce 252
7.1.7. Krótka charakterystyka nowoczesnych form gospodarowania w rolnictwie 259
7.2. Naturalne sposoby zwalczania szkodników 264
7.2.1. Metody wykorzystujące możliwości regulowania ekosystemu 265
7.2.2. Metody wykorzystujące żywe organizmy 267
7.2.3. Metody wykorzystujące osłony chroniące rośliny 269
7.2.4. Metody wykorzystujące rośliny i preparaty roślinne odstraszające szkodniki 269
7.2.5. Metody wykorzystujące preparaty homeopatyczne 273
7.2.6. Niechemiczne metody ochrony roślin 275
7.3. Wykorzystanie allelopatii w rolnictwie 276
VIII. Agroturystyka czynnikiem ożywienia polskiej wsi 288
IX. Dobra praktyka rolnicza 301
X. Zrównoważony i trwały rozwój obszarów wiejskich 312
XI. Edukacja ekologiczna społeczeństwa wiejskiego 322
Podsumowanie 331
Literatura 335