Publikacja z dziedziny nauki o materiałach, a ściślej - z obszaru metaloznawstwa fizycznego - jest pierwszym kompleksowym dziełem naukowym podejmującym próbę opisu w języku polskim teorii i praktyki zaawansowanego rozwiązania materiałowego współczesnej inżynierii materiałowej - metali wysokoporowatych z ukierunkowaną strukturą.
Gazary, bo im poświęcona jest praca - są ultralekkimi materiałami porowatymi, tworzącymi nową grupę materiałów metalicznych, wyjątkowych w porównaniu z konwencjonalnymi tworzywami o tym samym składzie chemicznym, która wypełnia lukę między klasycznymi materiałami porowatymi (pianami metalowymi) a metalami zwartymi, metalami i stopami oraz kompozytami na ich osnowie.
Materiały inżynierskie nowego typu mają nie tylko niezwykłą strukturę, ale przede wszystkim niespotykany dotychczas w inżynierii materiałowej zespół właściwości mechanicznych, cieplnych i elektrycznych oraz zdolności do pochłaniania energii, tłumienia drgań i fal akustycznych, które decydują o ich zaawansowaniu funkcjonalnym.
Niepowtarzalne właściwości gazarów oraz stosunkowo prosty i korzystny ekonomicznie sposób ich wytwarzania powodują, że pozostają przedmiotem dociekań wielu naukowców, w tym również autorów monografii - wybitnych ekspertów z zakresu inżynierii materiałowej - dla których jest to kolejna publikacja na temat gazarów.
Autorzy zaprezentowali wyniki prac własnych oraz bardzo dokładnie scharakteryzowali dorobek dwóch prekursorskich światowych szkół naukowych badających gazary - szkoły ukraińskiej i japońskiej. Szczegółowo opisali teoretyczne podstawy ich wytwarzania, metody otrzymywania, właściwości i zastosowanie, omówili podstawowe układy "gazarotwórcze", porównali konstrukcje urządzeń niezbędnych do ich wytwarzania pracujących na Ukrainie, w Chinach, USA i Japonii, zweryfikowali różne techniki wytwarzania gazarów oraz właściwości otrzymanych produktów.
Autorzy przedstawili również własny schemat opisu matematycznego dotyczący modelowania struktury i właściwości, omówili warianty metodologiczne i poddali analizie eksperymenty numeryczne.
Ważnym walorem monografii jest bogaty, starannie dobrany, często niedostępny materiał ilustracyjny, na który składają się fotografie makro- i mikrostruktur różnych anizotropowych pian metalowych, obrazy tomograficzne pokazujące możliwości tworzenia się gazarów hybrydowych, schematy procesów zachodzących podczas ich tworzenia się, eksperymentalne i teoretyczne układy równowagi fazowej metale-gazy, wykresy zależności struktura-technologia i struktura-właściwości, zdjęcia autentycznych urządzeń technologicznych wraz ze schematami ich działania, a także zdjęcia wyrobów otrzymanych z materiałów o ukierunkowanej porowatości.
Publikacja może stanowić cenne i przystępne źródło informacji dla studentów wyższych lat oraz doktorantów na kierunkach związanych z inżynierią materiałową i mechaniczną, a także dla kadry inżynieryjno-technicznej zainteresowanej innowacyjnymi rozwiązaniami materiałowymi w projektowaniu, wytwarzaniu i wdrażaniu nowych wyrobów.
- Spis treści
-
Streszczenie 5
Summary 6
1. Rys historyczny 7
2. Gazy w metalach 10
3. Gazary według szkoły ukraińskiej 13
3.1. Wykresy równowagi fazowej metal-gaz 18
3.1.1. Układ aluminium-wodór 19
3.1.2. Układ magnez-wodór 21
3.2. Sposoby wytwarzania gazarów 28
3.2.1. Konstrukcje urządzeń wytwórczych 28
3.2.2. Etapy technologii 43
3.2.2.1. Topienie i nasycanie gazem (wodorem) 43
3.2.2.2. Zalewanie i krzepnięcie 44
3.3. Struktura gazarów 46
3.3.1. Budowa wlewka 46
3.3.2. Struktura porowata 48
3.3.3. Mechanizmy kształtowania struktury gazarów 53
3.4. Właściwości gazarów 63
3.5. Wstęp do modelowania gazarów 66
3.5.1. Model non-explicit (formalny) 67
3.5.2. Przybliżenie SPTA 68
3.5.3. Model explicit (jednoznaczny) 69
3.6. Zastosowanie gazarów 71
4. Struktury typu lotus według szkoły japońskiej 79
4.1. Podstawy teoretyczne 80
4.2. Sposoby wytwarzania, specyfika strukturalna i właściwości struktur typu lotus 83
5. Epilog 93
Literatura 96