W książce tej poruszono najważniejsze zagadnienia dotyczące współczesnej inżynierii i ochrony środowiska. W rozdziale pierwszym opisano, czym jest i powinna być świadomość ekologiczna oraz jakie działania na rzecz środowiska pociąga za sobą jej wzrost. Realizacja podstawowych zadań współczesnej inżynierii środowiska to przede wszystkim analiza i ograniczanie wpływu działalności człowieka na terenach użytkowanych przemysłowo, przy użyciu nowoczesnych technologii i narzędzi, o czym jest mowa w rozdziałach 2 i 3. Szybkie kurczenie się zasobów energetycznych, zwłaszcza nieodnawialnych, zmusza do ich efektywniejszego wykorzystania, a rządzących do poszukiwań alternatywnych rozwiązań. Odrębnym zagadnieniem przedstawionym w książce jest analiza środowiskowych aspektów gospodarczego wykorzystania odpadów przemysłowych w Polsce. Problem gospodarki odpadami jest w ostatnim okresie szczególnie gorący, z uwagi na wzrost kosztów finansowych, społecznych i środowiskowych. Dlatego też w rozdziale 4 omówiono kierunki i zagrożenia wynikające z ich potencjalnego wykorzystania Ważną kwestią jest również właściwe gospodarowanie przestrzenią środowiskową, w tym ochrona terenów cennych przyrodniczo. O konieczności wydzielania stref o szczególnie ważnych walorach przyrodniczych i zarządzania nimi, jak również o metodach określania wartości rynkowej walorów środowiskowych traktuje rozdział 5. Realizacja właściwej polityki prośrodowiskowej wymaga odpowiednich narzędzi prawnych, a przede wszystkim środków finansowych asygnowanych przez instytucje i organizacje na szczeblach: lokalnych, regionalnych, krajowych i wspólnotowych. W rozdziale 6 omówiono możliwości finansowania przedsięwzięć o charakterze ochroniarskim i dostępnych funduszach unijnych. W rozdziale tym opisano krajowe, regionalne i specjalne programy operacyjne planowane na lata 2014-2020.
- Spis treści
-
Wstęp 5
1. Jakość życia a świadomość ekologiczna społeczeństwa 7
1.1. Ekonomiczne wskaźniki jakości życia 7
1.2. Zdrowotne wskaźniki jakości życia 9
1.3. Środowiskowe wskaźniki jakości życia 10
1.4. Społeczne parametry jakości życia 15
1.5. Świadomość ekologiczna 16
1.6. Przykłady działań na rzecz polepszenia stanu środowiska 18
2. Przesłanki prawno-ekonomiczne rozwoju rynku odnawialnych źródeł energii w Polsce 21
2.1. Białe i zielone księgi Unii Europejskiej 22
2.2. Dyrektywa IPPC i protokół z Kioto 24
2.3. Inne konwencje oraz dokumenty nawiązujące do polityki energetycznej i obligujące państwa do ograniczenia emisji zanieczyszczeń 25
3. Aspekty ekonomiczne ochrony zasobów środowiska przyrodniczego i gospodarowania nimi 28
3.1. Koszty zewnętrzne a zanieczyszczenie środowiska 30
3.2. Odnawialne źródła energii 32
3.3. OZE w krajowym systemie energetycznym 33
3.4. Analiza zakresu pozyskiwania i zużycia odnawialnych źródeł energii w Polsce 38
3.5. Przykłady rozwiązań przejściowych 42
3.5.1. Energetyka jądrowa 42
3.5.2. Technologie czystego węgla 43
3.6. Paliwa ekologiczne wykorzystywane w transporcie 44
4. Środowiskowe aspekty gospodarczego wykorzystania odpadów przemysłowych w Polsce 48
4.1. Wybrane aspekty prawne racjonalnej gospodarki odpadami 49
4.2. Odpady przemysłowe w Polsce 52
4.3. Zagrożenia wynikające z gospodarczego wykorzystywania odpadów przemysłowych 54
4.4. Kierunki gospodarczego wykorzystania odpadów przemysłowych 56
4.5. Środowiskowe uwarunkowania prawne gospodarczego wykorzystania odpadów przemysłowych 60
4.6. Metody badań odpadów 62
4.6.1. Badania mineralogiczne 63
4.6.2. Badania teksturalne 63
4.6.3. Badania uziarnienia 63
4.6.4. Badania chemiczne 64
4.6.5. Testy wymywania 65
5. Gospodarowanie walorami przyrodniczymi terenów chronionych 68
5.1. Plan ochrony 70
5.2. Waloryzacja obiektów cennych przyrodniczo 71
5.3. Wydzielanie stref i zarządzanie nimi 72
5.4. Najważniejsze problemy obszarów chronionych 74
5.5. Wartość rynkowa walorów środowiskowych 76
5.6. Konkurencyjność obszarów cennych przyrodniczo 77
6. Możliwości finansowania ochrony środowiska w Polsce z funduszy unijnych w latach 2014–2020 81
6.1. Strategia ochrony środowiska w UE 81
6.2. Fundusze unijne 83
6.2.1. Środki finansowe na lata 2014–2020 86
6.2.2. Krajowe programy operacyjne 88
6.2.3. Regionalne programy operacyjne 92
6.2.4. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014–2020 93
6.3. Możliwości finansowania ochrony środowiska 94
6.4. Instytucje udzielające wsparcia z funduszy unijnych 2014–2020 98
6.5. Strategia finansowania w Małopolsce 101
Literatura 105
Abstract 115